Ωραίες, χρυσαφένιες …καλοψημένες πλεξούδες! Κόκκινα, πράσινα, κίτρινα, λουλουδιασμένα αυγουλάκια! Λίγο ξύδι για τη Μεγάλη Παρασκευή. Λιμπιστές μαγειρίτσες για να στρώσει το στομάχι από τη νηστεία. Και, η αποθέωση! Αρνάκι στη σούβλα με την πετσούλα του …μόνον για αμαρτωλούς… Πάσχα ελληνικό με τα όλα του!
Τσουρέκια και πασχαλινά κουλουράκια -είτε σπιτικά είτε του φούρναρη- παίρνουν όλα το σχήμα μιας γλυκιάς πλεξούδας! Παγανιστική η προέλευση του εθίμου, αλλά μη σας τρομάζει. Ο στόχος είναι, με το πλέξιμο να φύγουν τα κακά πνεύματα. Οπότε, γιατί όχι; Βεβαίως εδώ εμπλέκονται και τα χριστιανικά έθιμα που θέλουν τα λαμπρόψωμα και τις λαμπροκουλούρες να συμβολίζουν την Ανάσταση, αφού το αλεύρι ζωντανεύει και μεταμορφώνεται σε ψωμί!
Σύμβολο γέννησης του κόσμου και του κύκλου της ζωής ήδη από την Προϊστορική εποχή, το αυγό, δεν θα μπορούσε, παρά να δηλώνει παρών το Πάσχα, όταν με την Ανάσταση του Χριστού γιορτάζουμε την νίκη της ζωής επί του θανάτου. Ως χριστιανικό έθιμο τα αυγά βάφονται κόκκινα την Μεγάλη Πέμπτη που γίνεται η Σταύρωση, συμβολίζοντας το αίμα του Χριστού. ΄Οσο για το τσούγκρισμά τους παραπέμπει στην Ανάσταση και στο σπάσιμο του τάφου. Υπάρχουν κι άλλες παραδόσεις, που σχετίζονται με το ίδιο θέμα βέβαια, εμείς όμως να πούμε μόνον, ότι πέρα από τη χριστιανική θρησκεία και πριν από αυτήν τα αυγά ακριβώς λόγω της φύσης τους χρησιμοποιούνταν με διάφορούς τρόπους:
Στην Περσία και την αρχαία Αίγυπτο τα αντάλλασσαν ως δώρα κατά την εαρινή ισημερία, γιατί θεωρούσαν ότι παραπέμπουν στην αναγέννηση της ζωής μετά το χειμώνα. Στην αρχαία Ελλάδα και αλλού τα χρησιμοποιούσαν για μαντικούς σκοπούς (έχουμε στα μουσεία μας τέτοια αυγά) ενώ τα έθαβαν επίσης μαζί με τον νεκρό.
Και φθάνουμε στην Μεγάλη Παρασκευή, όταν σύμφωνα με την παράδοση δεν πρέπει καν να καθόμαστε στο τραπέζι. Όχι να συζητήσουμε για φαγητό… Φακές αλάδωτες, σαλάτες και …ως εδώ. Πάντως λίγο ξύδι επιβάλλεται. Γιατί είναι η ημέρα που ο Χριστός έλαβε όξον αντί νερού πάνω στο σταυρό.
Και έρχεται το βράδυ της Ανάστασης το τέλος της 40ημερης νηστείας από την Καθαρά Δευτέρα. (Μεταξύ μας έχει λήξει από το μεσημέρι…). Η μαγειρίτσα είναι η καλύτερή μας επιλογή, αφού οδηγεί τον οργανισμό σταδιακά στην κρεατοφαγία που θα ακολουθήσει. Τα χορταρικά της υποτίθεται, ότι συμβολίζουν τα πικρά χόρτα που έτρωγαν οι Εβραίοι σε ανάμνηση της σκλαβιάς τους από τους Αιγύπτιους. Όσο για εντόσθια …μα αφού το αρνί είχε σφαχτεί απ΄το πρωί, τι θα τα έκαναν; Θα χαλούσαν κιόλας σε εποχές, που ψυγεία δεν υπήρχαν. Κατά μία άλλη εβραϊκή παράδοση πάντως, ο θεός τους είχε πει, ότι από το αρνί πρέπει να τρώνε τα πάντα! Να μη μένει τίποτε!
΄Ο,τι ακριβώς θα συμβεί την επομένη, ημέρα του Πάσχα, όταν από το αρνάκι και το κατσικάκι δεν θα απομείνει όντως τίποτε. Ο αμνός του Θεού που θυσιάστηκε για τον άνθρωπο βρίσκεται όπως ξέρουμε πίσω από τον συμβολισμό του πασχαλινού αρνιού. Όμως, μπορεί οι θρησκείες σε κάποια έθιμα να συμφωνούν, μόνον που το αρνί στη σούβλα, είναι πέρα απ΄όλα τα άλλα ο οβελίας των αρχαίων Ελλήνων. Τόσες περιγραφές κάνει ο ΄Ομηρος για τις σούβλες με τα κρέατα που έμπαιναν στη φωτιά -μετά από τη θυσία φυσικά- όταν στρώνονταν τα μεγάλα τσιμπούσια των βασιλιάδων… Αλλά και στην Τουρκοκρατία οι κλέφτες και οι αρματολοί σούβλιζαν αρνιά, όταν μπορούσαν φυσικά, ζητώντας την ανάσταση του γένους. Και ηρωικό λοιπόν το σούβλισμα του αρνιού.
Τέτοιες παραδόσεις επομένως, ποιος να μην τις τηρήσει;
Καλό Πάσχα!
